Prosty element? Niekoniecznie. O budowie i parametrach koła zębatego

Koła zębate to jeden z najbardziej charakterystycznych elementów mechanicznych – występują w wielu rodzajach przekładni, z którymi można zetknąć się między innymi w maszynach produkcyjnych i budowlanych czy choć w samochodach. Teoretycznie to bardzo proste obiekty, w rzeczywistości jednak ich wykonanie wcale nie jest łatwe. Dowiedz się w jaki sposób są one wytwarzane i jakie części w nich wyróżniamy.

Jak zbudowane jest koło zębate?

Każdy zapewne wie jak wygląda koło zębate. Mało kto zdaje sobie jednak sprawę, że konstrukcję każdego z tych elementów można podzielić na 2 do 3 oddzielnych komponentów, z których każdy pełni inną funkcję. Komponenty te to:

• Piasta – to środka cześć koła, służąca do osadzenia go na obrotowym wale lub połączenia w innym sposób z mechanizmem,
• Wieniec – to zewnętrzna cześć koła, jego grzbiet na którym umieszczono szereg identycznych ząbków. Wieniec to kluczowa cześć koła, bez którego nie jest ono w stanie spełniać swojego zadania,
• Łącznik – zgodnie z nazwą jego zadaniem jest łączenie piasty i wieńca

W niektórych przypadkach koło pozbawione jest łącznika, piasta i wieniec są ze sobą bezpośrednio złączone. Co równie ważne, zęby koła mogą mieć różny kształt, np. skośny, łukowy, prosty, daszkowy, walcowy i stożkowy.

Parametry kół zębatych?

Koła zębate to kluczowy element różnego rodzaju przekładni – jako takie są one narażone na różnego rodzaju obciążenia. Dlatego wymagane jest od nich by spełniały wysoki wymagania, między innymi w kwestii wytrzymałości mechanicznej, odporności na ścieranie i wysokie temperatury oraz współczynnik tarcia. Tradycyjnie koła zębate wytwarzane są z metali, przede wszystkim różnych odmian stali, jednak w ostatnim czasie coraz chętniej stosowane są koła z tworzyw sztucznych. Nie tylko spełniają one wszystkie opisane wyżej wymogi, ale również są bardzo lekkie i tanie w produkcji.