Jakie rodzaje kół łańcuchowych wyróżniamy?

Przekładnie łańcuchowe to mechanizmy dość często wykorzystywane w różnych dziedzinach przemysłu. Ich zaletą jest nie tylko wysoka wydajność i trwałość, ale również wyjątkowo prosta konstrukcja, składająca się w zasadzie z dwóch rodzajów elementów – jednym z nich są koła łańcuchowe. Przyjrzyjmy się bliżej ich rodzajom, konstrukcji oraz zastosowaniu.

Czym jest przekładnia łańcuchowa?

Przekładania łańcuchowa to mechanizm wykorzystywany do przekazywania napędu. Wykorzystywane są one dość powszechnie w różnych dziedzinach przemysłu, między innymi w branży budowlanej, motoryzacji czy przemyśle mięsnym. Niemniej najbardziej znane są jako niezbędny układ każdego roweru – to właśnie dzięki nim obrót pedałami przekładany jest na obrót kół.

Konstrukcja i zasada działania przekładni jest bardzo prosta – składa się ona z łańcucha pełniącego rolę cięgna, a także co najmniej dwóch kół zębatych, z których jedno jest źródłem napędu, drugie zaś jego odbiornikiem. W momencie, w którym koło napędowe zaczyna się obracać zwiększa się naprężenie łańcucha – to z kolei wymusza ruch koła będącego odbiornikiem. Aby przekładnia mogła pracować sprawnie, muszą być spełnione dwa warunki. Po pierwsze - zęby kół muszą być odpowiednio dopasowane do rozmiaru ogniw łańcucha. Po drugie łańcuch musi być doprze naprężony, nie mogą w nim występować zbyt duże luzy, w przeciwnym wypadku może zsuwać się z grzbietów kół.

Jakie rodzaje kół wyróżniamy?

Koła przekładni łańcuchowej mogą różnić się między sobą pod wieloma względami – rozmiarów, kształtów, ilości zębów etc. Niemniej może je podzielić na kilka ogólnych pomniejszych kategorii biorąc pod uwagę ich specyficzne cechy.

Pierwszym z nich jest koło do łańcuchów płytkowych, wykorzystywane między innymi do budowy przenośników transportu bliskiego na potrzeby zakładów produkcyjnych w przemyśle chemicznym czy spożywczym. W zależności od konstrukcji używanego w przekładni łańcucha, koło może posiadać kilka rzędów pojedynczych prostych zębów lub zęby o kształcie podłużnych wypustek, umieszczonych w poprzek grzbietu.

Innym rozwiązaniem są koła do łańcuchów ogniwowych – niekiedy nazywane są również kołami gniazdowymi. Druga nazywa lepiej oddaje ich specyfikę. Nie posiadają one zębów charakterystycznych dla kół do łańcuchów płytkowych, lecz specjalne zagłębienia (czyli gniazda), których kształt odpowiada kształtowi ogniw łańcucha. Taka konstrukcja koła powoduje, że łańcuchy doskonale trzyma się jego powierzchni. Przekładnie z kołami gniazdowymi znajdują zastosowanie między innymi w przemyśle mięsnym, budowlanym oraz motoryzacji.

Koła z piastą i bez piasty

Innym kryterium podziału kół łańcuchowych jest sposób ich osadzenia na wale napędowym. Pod tym względem wyróżniamy koła:

• bez piasty – posiadają zwykły otwór technologiczny i montowane są na „sztywno”. Oznacza to, że mogą się obracać wyłącznie wraz z obrotem wału;
• z piastą – do osadzenia na wale służy łożysko, które pozwala kołu obracać się niezależnie od wału.

To, które z tych rozwiązań zostanie wykorzystane zależy między innymi od konstrukcji przekładni oraz jej zastosowania.

Z czego wytwarzane są koła do przekładni łańcuchowych?

Przez długich czas elementy przekładni łańcuchowych były wykonywane przede wszystkim ze stali. Dziś w wielu przypadkach stopy metali zastępowane przez tworzywa sztuczne, takie jak poliamidy oraz poliacetal. Dlaczego? Ponieważ materiały te posiadają wiele właściwości, dzięki którym doskonale sprawdzają się w takim zastosowaniu. Najważniejsze to bardzo dobre właściwości ślizgowe oraz wysoka odporność na tarcia, które są nieodłączną konsekwencją pracy przekładni łańcuchowej. Tworzywa sztuczne odznaczają się również wysoką wytrzymałością mechaniczną, a także odpornością na temperaturę oraz substancje chemiczne, takie jak oleje mineralne, rozpuszczalniki czy paliwa. To czyni z nich idealne rozwiązanie do przekładni, które narażone są na działanie tego typu szkodliwych czynników. Do tego tworzywa sztuczne są bardzo lekkie, co jest szczególnie ważne w przypadku przekładni narażonych na duże obciążenia, a także tanie w obróbce skrawaniem.

Jak wygląda produkcja kół łańcuchowych?

Podobnie jak wiele innych elementów maszyn, koła łańcuchowe ogniwowe wytwarzane są przy użyciu technik obróbki skrawaniem – przede wszystkim frezowania. W naszej firmie wykorzystujemy w tym celu zaawansowane obrabiarki CNC. Komputerowe sterowanie frezarkami CNC jest gwarancją ogromnej precyzji obróbki, wysoką powtarzalnością i niskimi stratami materiału. To przekłada się na znakomitą jakość gotowego produktu i jego niską cenę. W przypadku pojedynczych, unikalnych egzemplarzy używane są również konwencjonalne obrabiarki sterowane ręcznie – duże doświadczenie operatora również owocuje wysoką zgodnością z założeniami projektowymi.